tevhidi tedrisat kanunu ne demek?

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nun 6. Maddesi uyarınca, 1924 yılında çıkarılan Tevehhüd-i Tedrisat Kanunu (Tekdüzen Eğitim Kanunu), Osmanlı İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nde eğitim sistemini yeniden yapılandırmayı amaçlayan önemli bir yasadır. Bu kanun, Osmanlı döneminde çeşitli kurumlarca yürütülen karmaşık ve farklı eğitim sistemini tek bir ulusal sistem altında birleştirmeyi hedeflemiştir.

Kanunun temel amaçları şunlardır:

• Eğitimde Tekdüzenlik: Osmanlı döneminde farklı dinî ve mezhebi grupların kendi eğitim kurumları vardı (örneğin, medreseler, mülkiye mektepleri, ruşdiyeler). Tevehhüd-i Tedrisat Kanunu, bu çeşitliliği ortadan kaldırarak, laik ve milli bir eğitim sistemi kurmayı hedeflemiştir. Tüm vatandaşlar için ortak bir müfredat ve eğitim modeli oluşturulmuştur.

• Laik Eğitim Sistemi: Kanun, eğitim sisteminden dinî unsurların büyük ölçüde çıkarılmasını ve eğitim içeriğinin laikleştirilmesini amaçlamıştır. Din dersleri sınırlandırılmış ve genel eğitim müfredatına entegre edilmiştir. Bu, Cumhuriyet'in laiklik ilkesiyle uyumlu bir eğitim sisteminin oluşturulması için önemli bir adımdı.

• Milli Birlik ve Bütünlük: Farklı etnik ve dinî gruplara mensup öğrencilerin aynı okullarda eğitim görmeleri, milli birlik ve beraberliğin sağlanmasına katkıda bulunması amaçlanmıştır.

• Modernleşme: Kanun, eğitim sistemini modernleştirip Batı eğitim sistemlerine benzeyen bir yapı oluşturmayı hedeflemiştir. Yeni dersler eklenmiş, eğitim süreçleri iyileştirilmeye çalışılmıştır.

Kanunun Sonuçları:

Tevehhüd-i Tedrisat Kanunu, Türkiye eğitim sisteminin şekillenmesinde önemli bir rol oynamış olsa da, bazı olumsuz sonuçları da olmuştur:

• Medreselerin Kapatılması: Medreseler, kanun gereği kapatılmış ve bu durum, geleneksel dini eğitimin sona ermesine ve birçok din adamının işsiz kalmasına yol açmıştır.

• Toplumsal Tepkiler: Kanun, özellikle muhafazakâr kesimlerde büyük tepkilere yol açmıştır. Laikleşme sürecinin hızlanması ve geleneksel eğitim sisteminin ortadan kalkması, toplumsal gerilimlere neden olmuştur.

• Eğitimde Eşitsizlik: Her ne kadar eşitlik hedeflense de, kırsal kesimlerde eğitim imkanlarının sınırlı olması ve eğitim seviyesindeki farklılıklar, eşitsizliğin tamamen ortadan kalkmasını engellemiştir.

Özetle, Tevehhüd-i Tedrisat Kanunu, Türkiye'nin modern eğitim sisteminin temelini atan ancak toplumsal sonuçları da tartışmalı olan önemli bir yasadır. Cumhuriyet'in kuruluş döneminde gerçekleşen köklü değişimlerin bir parçası olarak değerlendirilmelidir.